* Mapy papierowe, a GPS
   Technika korzystania z map papierowych w terenie - w powiązaniu z odbiornikiem GPS zależy od wielu czynników.
   Inaczej będziemy korzystali z mapy papierowej w przypadku:
  • pocketa z mapą skanowaną - tu "wzrokowe" przeniesienie pozycji kursora z rastra na mapę papierową jest niejako automatyczne,
  • turystycznego odbiornika mapowego - tu posiadając nawet niezbyt szczegółową mapę - podobnie jak w przypadku pocketa - obserwacja kursora na tle widocznych w pobliżu dróg, jezior, szlaków etc. też pozwala na zwykłe "wzrokowe" przeniesienie pozycji na mapę papierową
  • turystycznego odbiornika niemapowego (lub mapowego bez mapy) - tu do "wzrokowego" przeniesienia pozycji kursora potrzeba zarówno odpowiednio gęstą mapkę waypointów (+ ewentualnie tracków) jak też .... odrobinę wprawy, przy czym błąd w szacowaniu naszej lokalizacji może być jednak dość poważny. W przypadku braku wprawy w szacowaniu pozycji lub z powodu braku w odbiorniku mapy waypointowej, czy też z powodu konieczności precyzyjniejszego określenia naszej pozycji - jedyne co nam pozostaje to odczytanie pozycji z odbiornika i odnalezienie naszej pozycji na mapie - z wykorzystaniem siatki współrzędnych GPS.
   Orębnym zagadnieniem jest fakt, że podczas wędrówek "z GPS-em w ręku" bardzo szybko zdecydowana większość userów dochodzi do wniosku, że mapa papierowa może (i bezwzględnie powinna (!!)- choćby na tzw. "wszelki wypadek") - spokojnie leżeć w plecaku, a informacje nawigacyjne pochodzące z odbiornika GPS w zupełności wystarczają do orientacji w najtrudniejszym nawet terenie. Nawet wówczas, jeżeli w odbiorniku turystycznym mapa nie jest zbyt szczegółowa, czy wręcz jest to odbiornik niemapowy lecz z załadowaną "mapą waypointów".
   "Współpraca" odbiornika GPS z mapą papierową może polegać także na odwrotnym działaniu. Zamiast ustalenia - na postawie wskazań odbiornika GPS - naszej pozycji na mapie, możemy przenieść pozycję z mapy do odbiornika. Kiedy to ma miejsce ? Np. wówczas, gdy podczas  chwili odpoczynku i podczas analizowania mapy, nagle  podejmiemy decyzję, żeby odwiedzić "szałas X" czy "kapliczkę Y", których to obiektów nie mamy w odbiorniku: ani na mapie, ani w postaci waypointa. W takim przypadku albo musimy "oszacować" lokalizację wybranego obiektu w sposób "wzrokowy" i po wskazaniu kursorem punktu gdzie "mniej więcej" powininien znajdować się nasz cel, użyć bezpośrednio opcji: "GoTo" (idź do) albo utworzyć w odbiorniku waypoint o współrzędnych odczytanych z mapy papierowej z siatką współrzędnych, zwanych czasami: "siatką GPS", po czym dać nawigację "GoTo" na ten waypoint.
   Jeżeli "wzrokowa" obsługa odbiornika nie wystarczy i zajdzie potrzeba wykonania dokładnych operacji na współrzędnych należy przedtem wykonać czynność, o której początkujący userzy z reguły nie wiedzą. Otóż musimy wówczas doprowadzić do zgodności układu odniesienia w jakim odbiornik wyświetla współrzędne - z "siatką GPS" mapy.
   Zakupiony przez nas odbiornik jest fabrycznie przystosowany do pracy ze współrzędnymi geograficznymi w postaci stopni i minut w układzie WGS-84.

Nasz odbiornik ma fabryczne ustawienia przystosowane do pracy w układzie WGS-84

01.gif (4434 bytes)

 

Układy odniesienia można zmieniać wg. istniejącej w odbiorniku listy. Można też projektować własne układy (USER) tu: Pułkowo 1942

Informację o tym, jaki układ odniesienia zastosować dla danej mapy powinniśmy znaleźć na mapie.

Na podstawie takiej informacji możemy dobrać parametry ustawień wg wskazówek:

02.gif (4374 bytes) 03.gif (3362 bytes)
papierowe-1.jpg (7886 bytes) Rzadko w legendzie mapy można przeczytać coś takiego. Mapa turystyczna w układzie WGS-84
Informacja pochodzi z mapy wydawnictwa WZKART
 PRZYKŁAD 
   Jak praktycznie wykorzystać informacje dotyczące układu odniesienia przedstawię na przykładzie map turystycznych (z siatką kilometrową)  wydawnictwa DEMART
papierowe-2.jpg (20601 bytes)

Ta informacja wydaje się być pełna, ale wydawca zapomniał wspomnieć, że zmiany w odbiorniku należy wprowadzić do formatu pozycji. Układ odniesienia, wg zaleceń T.Syryjczyka dla PUWG-92 powinien być ustawiony na WGS-84

   Dla map oznaczonych w taki sposób, przyjmujemy zaprezentowane niżej ustawienia tzn. pozostawiamy WGS-84 a Siatkę UTM użytkownika definiujemy wg zaleceń wydawcy. Zwracam uwagę na ilustrację z prawej strony i wyświetlany format pozycji. Nawiasem mówiąc, takimi mapami łatwiej operować w terenie niż mapami z siatką wyrażoną w stopniach i minutach.
04.gif (4515 bytes) 05.gif (3737 bytes) 06.gif (5527 bytes)
   Zaprezentowane wyżej przykłady, pokazują prawidłowe podejście wydawców map do zagadnień GPS. Niestety do niedawna większość map dostępnych na rynku, a sygnowana znaczkiem "GPS" takich informacji nie zawierała.
 PORADA 
  • Nie "łaską", a obowiązkiem wydawcy mapy dedykowanej dla GPS, jest umieszczenie na mapie informacji o układzie odniesienia. Jeżeli takiej informacji nie ma, oznacza to że wydawca nie szanuje klienta. Możesz również wykazać brak szacunku dla wydawcy - po prostu nie kupuj takiej mapy.
   Poza mapami turystycznymi dostępnymi w zwykłych księgarniach, w specjalistycznych sklepach z mapami (także w Urzędach Marszałkowskich i Wojewódzkich Ośrodkach Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej) można kupić idealne do współpracy z GPS mapy topograficzne w skali 1:10_000 1:25_000 oraz 1:50_000 wydawane przez Głównego Geodetę Kraju.
 PORADA 
  • Jeżeli dysponujesz skanerem, polecam dodatkowo wykorzystać mapę papierową w inny sposób niż bezpośrednio w terenie. Na podstawie takiej mapy, zeskanowanej, skalibrowanej i wprowadzonej do odpowiedniego programu możesz stworzyć swoją bazę Waypointów, którą potem wyeksportujesz do odbiornika w postaci "mapy waypointowej", co znacznie ułatwia orientację w terenie.
  • Pamiętaj, że owszem mapa papierowa - mapa topograficzna w skali 1:10.000 zapewnia dużą wiarygdność jeżeli chodzi o lokalizację poszczególnych obiektów. Nie liczyłbym jednak na to, że na mapach w skali 1:50.000, a zwłaszcza na mapach turystycznych można cieszyć oko pewną i stabilną dokładnością rzędu kilku metrów. To niemożliwe. Zobacz artykuł: Dokładność map papierowych
-------------------------------
LR 2005/2006